De wereld om ons heen verandert, ook heel letterlijk en zichtbaar. Ik kijk naar buiten en zie alle bomen steeds dunner bebladerd worden, er zijn er zelfs al een paar die hun blad helemaal kwijt zijn. Tegelijk denk ik aan een paar maanden geleden, toen alles helemaal groen was en de bomenhoofden vol zaten; geen tak te zien. Ik vind het mooi om te merken hoe dat werkt. Dat ik het zelfs wel leuk vind dat het herfst wordt omdat het zo lekker geleidelijk gaat allemaal. Ik moet er bijvoorbeeld niet aan denken dat de bomen van de ene op de andere dag helemaal kaal zouden zijn of dat er het hele jaar door precies evenveel blad aan zou zitten. Nee, een beetje verandering op zijn tijd is wel prettig. Het is in dit geval net alsof de natuur je meeneemt, gewoon naar de volgende ronde. Zonder afscheid en met groei in het vooruitzicht.
Bij een groot aantal bedrijven waar ik over de vloer kom zie ik ook verandering. Nieuwe werkwijzen, een ander primair systeem, een ander product- of dienstenaanbod, inkrimping en uitbreiding. Allemaal ontwikkelingen die zorgen voor vooruitgang. Tenminste, als het goed is..
En als het niet goed is?
Het intrigeert me enorm om te zien hoe abrupt sommige organisaties een verandering doorvoeren. Ik weet dat het een strategie is, maar er zijn vaak maar heel weinig medewerkers die zich hier in kunnen vinden. En de rest? Nadat het management de gevoelsmatige bom heeft laten ontploffen, worden zij vaak blootgesteld aan middelen als dwang, opdringen en overtuigen om de neuzen dezelfde kant weer op te krijgen. Alsof je vanuit de lente, opeens de winter in kan duiken. Met als resultaat dat de mensen die er met de pet niet bij kunnen, onzeker worden en als een soort overlevingsstrategie dwars gaan liggen. ‘Geen veranderingsbereidheid’ wordt er dan gezegd. Tja, denk ik dan, als iets nieuws zo onveilig voelt omdat je totaal niet begrijpt wat, hoe en vooral waarom, dan is het toch niet gek dat je in de eerste instantie het liefst wilt dat alles bij het oude blijft?
Bewegen of vooruitgang
Wanneer dit niet goed wordt begeleid en opgevangen, dan is veranderen niets meer dan bewegen; er gebeurt van alles, maar uiteindelijk heb je de beoogde vooruitgang niet bereikt. Gebeurt dit daarna nog een paar keer, dan krijgen organisaties vaak te kampen met vastzitten. Mensen komen liever helemaal niet meer van hun plaats want elke keer is het zo’n drama en het levert hen en de organisatie uiteindelijk niets op. Vaak hoor je mensen dan dingen zeggen als “ja, het management verzint doorlopend allemaal nieuwe dingen, maar er komt nooit wat van terecht. Waarom zou ik me dan elke keer druk maken?” Ik vind dat echt een gemiste kans.
Daarom zou ik zeggen: verander iets meer zoals de natuur dat doet; onstuitbaar, maar geleidelijk. Geef de herfst haar tijd en ruimte en zorg er zo voor dat iedereen winterklaar is.